Wina organiczne cieszą się coraz większym zainteresowaniem, co wynika nie tylko z mody na bycie eko, ale rosnącej świadomości konsumentów, którzy chętniej niż jeszcze do niedawna wybierają produkty bez siarczynów i sztucznych dodatków. Wina ekologiczne powstają na bazie naturalnych składników, które dojrzewają na nawozach pochodzenia naturalnego. Winogrona z ekologicznych winnic są na ogół lepsze niż z winnic konwencjonalnych, co oznacza, że ekologiczne wino zachwyca lepszym smakiem.
Tradycyjne metody produkcji stosują zazwyczaj niezależni winiarze, którzy lubią eksperymentować w małych winnicach. Winogrona z lokalnych szczepów są zbierane ręcznie z ekologicznych, biodynamicznych lub zrównoważonych winnic. Podczas produkcji dopuszcza się spontaniczną fermentację, do której nie dodaje się drożdży, składników odżywczych, cukru i siarczynów. Wino naturalne bywa mętne przez brak filtracji.
Ekologiczna uprawa
Wino ekologiczne, wino organiczne czy pochodzące ze zrównoważonych upraw to ta sama grupa produktów, która musi spełnić różne wymogi rolnictwa ekologicznego. W organicznej uprawie winorośli do produkcji win nie stosuje się sztucznych nawozów oraz chemicznych środków ochrony roślin. Gleba użyźniana jest naturalnym kompostem.
Pomiędzy rzędami winorośli stosuje się pokrywę trawiastą, co pozwala na utrzymanie odpowiednio wysokiego poziomu mikroorganizmów w ziemi. To wzmacnia i uodparnia krzewy. W celu zwalczenia szkodników zagrażającym roślinom stosuje się naturalne preparaty ziołowe czy produkty trychogramowe, pułapki feromonowe na owady oraz budki dla ptaków i nietoperzy. W uprawie ekologicznej znacznie ograniczone jest użycie dwutlenku siarki, a genetyczna modyfikacja krzewów jest zabroniona.
Wino naturalne
W przeciwieństwie do konwencjonalnych produkcji win winiarze tworzący wina naturalne unikają ingerencji w spontaniczne procesy wzrostu roślin i procesy winifikacji. W ten sposób wyeliminowane są chemiczne środki ochrony roślin, a wprowadzony przez producenta produkt powstaje według naturalnych procesów.
Przy produkcji wysokiej jakości wina naturalnego winiarze ograniczają lub całkiem rezygnują z użycia związków siarki, cukrów czy syntetycznych drożdży. Nie kontrolują również temperatury, w której przebiega proces fermentacji. Wina bez siarczynów są znacznie bardziej podatne na psucie i utlenianie, dlatego nie warto długo zwlekać z otwarciem nabytej butelki.
Wino biodynamiczne
Wina biodynamiczne to zaawansowana forma wina organicznego, która łączy zrównoważone rolnictwo z filozofią duchową i prawami kosmosu. Winiarze stosują zasady biodynamiki, opracowane przez Rudolfa Steinera, które zakładają, że winnica jest żywym organizmem, a wszystkie elementy, czyli gleba, rośliny, zwierzęta i ludzie współdziałają w harmonii. Biodynamika podchodzi do produkcji wina w sposób holistyczny, uwzględniając także cykle księżycowe i planetarne, które wpływają na wzrost winorośli i proces winifikacji. Nazwę wina biodynamicznego zastrzegła sobie prywatna organizacja, która wydaje stosowny certyfikat.
Różnica między winami organicznymi a biodynamicznymi polega nie tylko na odmiennym sposobie uprawy winorośli. Uprawa biodynamiczna zakłada korzystanie ze specjalnych preparatów, które mają na celu stymulowanie zdrowia gleby i roślin, np. preparaty z ziół, minerałów i kompostu.
Certyfikacja wina
Certyfikat to oznaczenie, które potwierdza autentyczność, specyfikacje lub pochodzenie wina. Zapewnia to konsumentom świadomy wybór poprzez dostarczenie informacji o winie oraz gwarancji, że spełnia ono określone standardy. Certyfikat może być dodatkowym elementem, który spowoduje, że szersza grupa konsumentów zainteresuje się daną etykietą.
Wino to produkt spożywczy, dlatego oznaczenia dotyczą uprawy winorośli lub samego procesu tworzenia wina. Certyfikaty winne są wydawane przez różne instytucje, w tym organizacje branżowe i organy regulacyjne. Za najpopularniejszy certyfikat ekologiczny w Europie, który lokalnie jest wydawany przez krajowe ministerstwa rolnictwa, odpowiada Komisja Europejska.
Smak ekologii
Najpopularniejsze są certyfikaty ekologiczne, w tym EU Organic. Prezentuje on flagę z zielonym listkiem utworzonym z gwiazdek. To znak certyfikatu win organicznych, które popularnie nazywa się winami bio. Aby zdobyć ten certyfikat, w procesie uprawy winorośli nie wolno używać środków chemicznych i sztucznie modyfikowanych roślin. Dozwolone jest tylko 100 mg związku siarki w winach czerwonych i 150 mg w winach różowych i białych.
Winiarze mogą również ubiegać się o certyfikaty krajowe. Certyfikat pozwala na umieszczanie rocznika i nazwy odmiany winorośli w prezentacji i etykietowaniu wina z winogron pozyskanych z upraw winorośli położonych na terytorium Polski. Organem odpowiedzialnym za zapewnienie procedury certyfikacji wina lub moszczu jest właściwy Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
Przyszłość win
Branżę winiarską, która opiera się na wielowiekowej tradycji, czeka transformacja wynikająca z postępu technologicznego. W produkcji wina stosowane są od zawsze ręczne metody, ale nieunikniona jest automatyzacja przy wykorzystaniu zaawansowanych rozwiązań IT, w tym inteligentnych systemów monitorowania upraw. Dzięki wdrożeniu zaawansowanych systemów sterowania i monitorowania, winiarze mogą osiągnąć bezprecedensową kontrolę nad fermentacją, maceracją oraz innymi fazami wytwarzania wina.
Drony wyposażone w kamery i czujniki umożliwiają dokładne monitorowanie stanu upraw. Analizują kondycję roślin i wykrywają choroby czy szkodniki, co wspiera proces nawadniania, nawożenia czy ochrony winorośli.